Antalya Valiliği Yatırım İzleme ve Uyum Başkanlığı (YİKOB) tarafından ihalesi yapılan okul, huzurevi etraf düzenlemesi ve onarım üzere imal işlerinde yüklenici firmalardan yapılan işle direkt ilgisi bulunmayan 11 adet lüks araç ile 21 bilgisayar ve 23 tabletten oluşan çeşitli ofis materyali temin edildiği ortaya çıktı. Sayıştay kontrolünde ortaya çıkan bulgulara nazaran Mercedes, Wolkswagen ve Toyota üzere yabancı markalardan oluşan son model lüks araçların YİKOB tarafından kontrolörlük hizmetlerinde kullanılması hedefiyle tahsisinin talep edildiği fakat kurumun yöneticileri tarafından kullanılıyor. YİKOB tarafından yapılan mukavelelere eklenen ‘Diğer Hususlar’ başlıklı bir unsur ile yüklenici firmalardan temin edilen lüks araçlarla ilgili uygulamanın, hem kamu yönetimleriyle ilgili mevzuata hem de 2014’te çıkarılan ve kamuda kullanılacak araçlarla ilgili düzenlemeleri içeren Bakanlar Heyeti Kararına ters olduğu kaydedildi.
Türkiye, 2012’de çıkarılan ve kısaca Büyükşehir Yasası olarak anılan düzenlemeyle yeni bir idari kurumla tanıştı: YİKOB (Yatırım İzleme ve Uyum Başkanlığı). Geçmişte vilayet özel yönetimlerinin yerine getirdiği vazife ve sorumluluklar, yeni düzenlemeyle birlikte büyükşehir olarak belirlenen vilayetlerde Valilikler bünyesinde oluşturulan YİKOB’ların sorumluluğuna geçti.
Yasa kapsamında oluşturulan YİKOB’lardan biri de Antalya Valiliği bünyesinde hizmet veriyor. Kamu yatırımlarından kültürel varlıkların korunmasına ait geniş bir alanda yetki ve sorumluluğu bulunan Antalya YİKOB’un başında ilin Vali Yardımcılarından biri bulunuyor.
KAMU LOJMANINI LÜKS VİLLALARLA TAKAS ETMEKLE GÜNDEME GELDİ
Daha evvel Kaş ilçesinde bulunan Kaymakamlık konutu ile 3 katlı işçi lojmanını yeniden ilçede bulunan iki lüks villa ile takas etmesiyle gündeme gelen Antalya YİKOB’un bu uygulaması kamuoyunda reaksiyonla karşılanmıştı. Yapılan takasın akabinde gelen reaksiyonlar üzerine iki lüks villayı satışa çıkaran Antalya YİKOB’un dördüncü kere yaptığı son ihale geçtiğimiz 9 Mayıs’ta gerçekleştirildi lakin her biri için KDV hariç 7 milyon 410 bin TL muhammen bedel belirlenen villalara bu defa de alıcı çıkmadı.
ANTALYA YİKOB İHALELERDEN LÜKS ARABA TEMİN EDİYOR
Tartışmalı villa takasıyla gündeme gelen Antalya YİKOB’un gerçekleştirdiği ihale kontratlarına eklenen bir unsur ile yüklenici firmalardan lüks araçlar ile dizüstü bilgisayar ve tablet üzere gereçlerin temin edilmesi gözleri tekrar bu kuruma çevirdi.
MUKAVELEYE EKLENEN BİR HUSUSLA 11 LÜKS ARAÇ TEMİN EDİLDİ
Sayıştay denetçilerinin 2021 yılındaki iş ve süreçler için geçtiğimiz aylarda kurumda yaptığı kontrollerin akabinde hazırlanan taslak raporda, Antalya YİKOB tarafından yüklenici firmalarla yapılan ihale mukavelelerine “Öbür Konular” başlığı ile bir husus eklenerek, kurumun genel muhtaçlıkları ortasında bulunan çeşitli ofis gereçleri ile lüks araçlar temin edildiği kaydedildi. İhaleye mevzu yapılan işle direkt ilgisi olmayan bu uygulama kapsamında okul ve huzur meskeni inşaatı, onarım ve etraf düzenlemesi projeleri üzere Antalya YİKOB tarafından ihale edilen üretim işlerini üstlenen firmalardan sırf 2021 yılı içerisinde temin edilen lüks araç sayısı 11 adet.
KONTROLÖRLÜK GEREKÇESİYLE ALINDI, YÖNETİCİLER KULLANIYOR
YİKOB’un mukaveleye bağladığı işler kapsamında temin edilen araç ve ofis gereçlerinin kurum çalışanı tarafından ‘kontrolörlük’ hizmetlerinde kullanılacağı savunulmasına rağmen kurum yöneticileri tarafından kullanıldığı belirtiliyor. Kamu yönetiminin olağan misyon ve sorumlulukları kapsamında edinilmesi mümkün olmayan lüks araçlar, ihale mukavelelerine eklenen bir husus ile temin edilerek kurum yöneticilerinin lüks araba tutkusunun karşılanmasında kullanılıyor.
UYGULAMA İLGİLİ YASA VE BAKANLAR ŞURASI KARARINA MUHALİF
Ortalarında 4×4 arazi araçları ve lüks minibüsün de yer aldığı araçların tamamının ‘D grubu’ olarak tanımlanan, yerlilik oranı menşei şartlarını taşımayan modeller olduğu belirtilirken bunun 2014’te çıkarılan Bakanlar Heyeti Kararı’na da muhalif olduğu kaydediliyor. 237 sayılı Taşıt Kanunu ve bu Kanun’a ait olarak çıkarılan 2014/6425 sayılı Bakanlar Şurası Kararı’nda, ilgili kanun ekinde sonlu sayıdaki makam ve hizmetler dışında, hibe dâhil her ne suretle olursa olsun yabancı menşeli araç edinilemeyeceği, hizmet alımı yoluyla kiralanamayacağı, diğer bir formülle taşıt alınamayacağı ve temin edilen araçların yüzde 50 yerlilik oranına tabi olacağı belirtiliyor. Antalya YİKOB’un yaptığı kontratlar kapsamında temin edilen ‘D grubu’ araçların tamamının, başka araçların ise büyük kısmının silindir hacimleri ve menşeileri bakımından yerlilik kaidelerini taşımıyor.
KAMU İHALE KANUNUNA NAZARAN YAPILAN SÜREÇ HUKUKA KARŞIT
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nda ise ortalarında kabul edilebilir doğal bir ilişki olmadığı sürece mal alımı, hizmet alımı ve imal işlerinin bir ortada ihale edilemeyeceği kararına yer veriliyor. Kamu yönetimlerinin genel ve daima gereksinimlerinin üretim işi kontratları yoluyla karşılanmasının hukuka alışılmamış olduğu belirtilirken, yapılan uygulamanın ilgili düzenlemeleri etkisiz hale getireceğinin de altı çiziliyor.
İMAM HATİP OKULU İNŞAATINDAN GELEN ARAÇ ÇAKARLI ESKORT OLDU
Antalya YİKOB’un 2020 yılında Kepez ilçesinde ihale ettiği Emine-Ali Uyaroğlu İmam Hatip Ortaokulu imal işi kapsamında yüklenici firmadan benzeri yolla temin edilen 35 AIV 620 plakalı Wolkswagen Passat model aracın ‘kontrolörlük’ emeliyle alınmasına rağmen Antalya Valisi Ersin Yazıcı’nın makam aracına müdafaa aracı yapıldığı öne sürüldü. Antalya Müzesi önünde 14 Mayıs 2022 tarihinde vali aracına eşlik ederken vatandaşlar tarafından görüntülenen çakarlı aracın, İmam Hatip Ortaokulu inşaatının denetiminde kullanılmak için temin edilen araç olduğu da savlar ortasında.
KONTROLÖRLÜK İÇİN ALINAN ARAÇ MAKAM ARACI YAPILDI
Nisan 2021’de, devrin YİKOB Lideri ve Antalya Vali Yardımcısı Atıf Çiçekli’nin kurumun idari ve mali işler müdürlüğüne yazdığı resmi yazıda, kelam konusu araca akaryakıt alımı için talimat verdiği görülüyor. Emine-Ali Uyaroğlu İmam Hatip Ortaokulu üretim işi ihale şartnamesi kapsamında temin edildiği belirtilen aracın modeli ve plaka numarası da resmi yazıda yer alıyor. Fakat birebir aracın geçtiğimiz yıl Antalya Vali Yardımcısı ve YİKOB Lideri olan Yalçın Sezgin tarafından makam aracı olarak kullanıldığı öne sürüldü.
İÇİŞLERİ BAKANLIĞI 30 İLİN VALİLİĞİNİ HUSUS HAKKINDA UYARDI
Öte yandan Antalya YİKOB’da ortaya çıkan kontrat yoluyla yükleniciden araç temini edilmesi üzere uygulamaları da içeren kimi yöntemsiz süreçler konusunda İçişleri Bakanlığı’nın geçtiğimiz yıl valilikleri uyardığı da ortaya çıktı. İçişleri Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı’nın YİKOB’ları bünyesinde barındıran 30 ilin valiliğine yazdığı ihtar yazısında, “Sayıştay Başkanlığı’nca gerçekleştirilen 2019 yılı Yatırım İzleme ve Uyum Başkanlıkları kontrolleri sonucu düzenlenen Sayıştay Kontrol raporlarında tespit edilen bulgular derlenerek ekte gönderilmiş olup, kelam konusu bulguların incelenerek yürütülen iş ve süreçlerde uygulama birliği sağlanması ve bundan sonra yapılacak kontrollerde tıpkı ya da benzeri eksiklik ve yanılgılara meydan verilmemesi için kurumda gerekli önlemlerin alınması” isteniyor.
“YÜKLENİCİDEN MEVZUATA TERS BİNEK ARACI TEMİN EDİLİYOR”
Bakanlığın Sayıştay Kontrol raporlarından derlediği yanlışlı uygulamalar ortasında, “Mevzuata ters olarak ihale dokümanında işin yürütülmesiyle direkt bağlantısı bulunmayan araç ve gereçlerin yüklenicilerden temin edilemeyeceği kararına karşın imal işi ihalesinde denetim aracı olarak yükleniciden binek aracı temin edildiği” bulgusuna da yer verilerek ilgili kurumlar uyarılıyor.
YİKOB’UN YAPTIĞI İHALE KONTRATLARI VE TEMİN EDİLEN ARAÇLAR
Sayıştay denetçilerinin hazırladığı taslak raporda, Antalya YİKOB tarafından yapılan ihale kontratlarında hangi imal işinden hangi araçların alındığı da belirtiliyor. Alanya, Aksu, Serik, Kaş, Kepez, Muratpaşa ve İbradı üzere ilçelerde yapılan kamu ihalesi kontratlarında kelam konusu uygulama kapsamında elde edilen araçlar ve modelleri şöyle:
-Alanya’da 2020 yılında ihalesi yapılan Oba Anaokulu imal işi ihalesinden 1 adet D Segment 2020 model klimalı, otomatik vites, 4 kişilik binek araç.
-Antalya’da 2018’de ihalesi yapılan 150 kişilik Huzur Konutu imal işi ihalesinden 1 adet en az 90 Hp gücünde, klimalı, 4 kişilik, otomatik vites binek araç.
-Serik’te 2020’de ihalesi yapılan Gedik Anaokulu imal işinden en az 2018 model 1 adet klimalı Sedan marka binek araç.
-Alanya’da 2020’de ihalesi yapılan Mahmutlar Hüseyin Gülseren Doğan İlkokulu İkmal İnşaatı İmal İşi ihalesinden en az 2018 model D segment, klimalı, otomatik vites 1 adet Sedan binek araç.
-Alanya’da 2021’de ihale edilen Oba Mesleksel Teknik Lisesi ve 100 Kwe Şurası Gücünde GES (Güneş Gücü Santrali) İmalatı Üretim İşi ihalesinden 1 adet 4×4 200 Hp silindir hacimli, otomatik şanzıman, en az 2019 model kaskolu bakımlı pikap araç.
-Antalya Muratpaşa ilçesi sonlarında bulunan Doğuyaka Mahallesi’nde 2021’de ihalesi yapılan 24 Derslikli İlkokul İnşaatı ve 100 Kwe Heyeti Gücünde GES İmalatı Yapım İşi ihalesinden en az 2019 model kaskolu, bakımlı Sedan binek araç.
-Antalya Kepez ilçesinde 2020’de ihalesi yapılan Emine – Ali Uyaroğlu İmam Hatip Ortaokulu İkmal İnşaatı Üretim İşi ihalesinden en az 2019 model D Segment, klimalı, otomatik vites Sedan binek araç.
-Kaş ilçesinde bulunan ve ihalesi 2020’de yapılan Patara Telsiz Telgraf İstasyonu Onarımı Teşhir Tanzim ve Etraf Düzenleme İşi kapsamında denetim mühendislerine işin mühleti boyunca 1 adet 4×4, en az 2000cc motor gücünde, toprağa elverişli, klimalı, otomatik şanzıman, 4 kişilik, en az 2020 model, kaskolu, bakımlı araç.
-Antalya’nın Kaş ilçesinde bulunan ve ihalesi 2020’de yapılan Patara Antik Kentindeki Deniz Fenerinin Rekonstrüksiyon Uygulama İşi ihalesi kapsamında 1 adet D segment klimalı, 4 4işilik, en az 2019 model ve ticari segment Vito Transporter yahut muadili klimalı, kaskolu, bakımlı minibüs.
-İhalesi 2020’de yapılan İbradı ilçesi Ormana Mahallesi Giriş, Ana Meydan ve Çarşı İçi, Sokak, Cephe ve Etraf Düzenleme Projesi Genişletilmiş Revizyon Projesi Uygulama İşi ihalesi kapsamında 1 Adet 4×4 klimalı, 4 kişilik, en az 2019 model, kaskolu, bakımlı araç.
-İhalesi 2021’de yapılan İbradı İlçesi, Ormana Mahallesi Sokak Sağlıklaştırma ve Etraf Düzenlemesi kapsamında asgarî C sınıfı 1 adet yeni dizel araç.
VALİLİK YÖNETİCİLERİNİN LÜKS ARAÇ TUTKUSU İKİ YILDIR GÜNDEMDE
Antalya Valiliği bünyesindeki kurumlarda idari işçi tarafından kullanıldığı tezleriyle tartışma konusu olan lüks araçlar, Temmuz 2021’de de CİMER üzerinden şikâyet konusu olmuştu. Yapılan müracaatta kurum bünyesinde ihale kontratları yoluyla elde edilen araçların bulunup bulunmadığı sorgulanarak mevzu hakkında İç İşleri Bakanlığı’nın inceleme yapması talep edilerek şu sözlere yer verilmişti: “Antalya Valiliği Vali yardımcılarında, Makam aracı olarak kullanılan 237 sayılı kanun 10. Unsuruna ve (I) ve (II) Sayılı cetvele muhalif araç tahsisi var mı? Vali yardımcılarının kullanımında araçlar var ise; bu araçların misyon ve misyon harici kullanım denetimi araç takip sistemi ile takip ediliyor mu? İnşaat denetimleri için inşaat ihale kapsamında denetimlik için talep edilen araç var mı? İhale şartnamesi gereği talep edilen araçların niteliği ve vasfı 237 sayılı kanun 10. Hususuna uygun mu? Bu araçlar araç takip sistemi ile nerede ve hangi emelle kullanıldığı takip ediliyor mu? Antalya Vali Yardımcısı Atıf Çiçekli kullanımında çok sayıda binek araç, Arazi aracı ve VİP biçimi araçlar olduğu konuşulmakta. Çocuklarının okuldan bu araçlar tarafından alındığı konuşulmakta. Bu türlü bir durum kelam konusu mu?”
VALİ YARDIMCISI ‘SAVURGANLIĞA YOL AÇMIYORUZ’ DEDİ
Antalya Vali Yardımcısı Atıf Çiçekli’nin CİMER müracaatına verdiği 16 Temmuz 2021 tarihli cevapta ise şöyle denildi: “Valiliğimiz ve Başkanlığımızın araç gereksinimi, Bakanlığımızın müsaadesi doğrultusunda araç kiralama usulüyle gerçekleştirilmekte olup, 237 sayılı Taşıt Kanununun 10. Unsuru ve I ve II sayılı cetveline ters araç bulunmamaktadır. Başkanlığımıza bağlı saha amirliğince araçların takip süreçleri, taşıt misyon formları ile 237 sayılı Taşıt Kanunu kapsamında resmi taşıtlarda savurganlığa yol açmadan, bütçe imkanlarıyla uyumlu bir biçimde kullanımı sağlanmaktadır. Resmi araçların temini ve kiralanmasında, 30. 06. 2021 tarihli ve 31527 sayılı 2021/14 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesinde Resmi Taşıtların Edinilmesi ve Kullanılması başlıklı tasarruf önlemleri kapsamında süreç tahsis edilecektir.”
Yusuf Yavuz
Odatv.com
