Bu yazıda kripto emtialar ile dünyanın nasıl soyulduğunu anlatmaya çalışacağım.
Elektrik gücü alternatif akım (AC) ve yanlışsız akım (DC) halinde üretilmektedir. Günümüzde elektronik devreler kullanılarak AC’yi DC’ye ve DC’yi AC’ye çevirmek çok kolay bir iş haline gelmiştir.
Hesap makineleri, bilgisayarlar, tarayıcılar, lazer yazıcılar vb. hakikat akım (DC) ile çalışır. DC güç flip-flop (multivibratör) ismi verilen devrelerle kare dalga (square wave) haline getirilir. Kare formlu bu sinyalin en düşük kıymeti 0 Volt, en yüksek kıymeti ise 5 Volt’tur.
0 V ve 5 V pahaları anlamayı kolaylaştırmak için ‘0’ ve ‘1’ sayıları ile gösterilir. 0 ve 1’den oluşan bu dizgeye binary (ikili) sayı denir. 8 adet 1-0 bir ortaya gelerek 1 Byte (Bayt) bilgiyi oluşturur. 1 Byte’ın 1000 katı 1 Kilobyte, 1 milyon katı 1 Megabyte, 1 milyar katı ise 1 Gigabyte olarak söz edilir.
“1-0” ile çalışan dijital aygıtlar 120 civarı sayıdaki yazılım lisanlarıyla kodlanır (programlanır, ayarlanır). Konutlarda ve işyerlerinde kullanılan 50 civarı elektrikli-elektronik aygıtın çabucak hemen tümünün içindeki chip (entegre, yonga, tümleşik eleman, çip) ismi verilen modüllerin içinde 10-300 bin satır ortası program kodu vardır.
120 farklı yazılım lisanının kimisi çok kolay komutlar içerir. En eski lisanlardan olan Assembler ile bir robot kolunu hareket ettirmek için 300 satır kadar komut yazmak icap eder. Basic lisanıyla bu iş 30 civarı satır ile halledilebilir. ‘C’ ismi verilen lisan kullanıldığında ise birebir iş 8-10 satır ile ifa edilebilir.
Yazılımlarla hazırlanan kodlar derleyici (compilier) ismi verilen orta düzenekler (dönüştürücü) aracılığıyla 1-0 halindeki bilgilere çevrilir. 1-0 biçimindeki kodlara makine lisanı denir.
10101011101101010111…. formundaki kodlar aygıttaki üniteleri eş vakitli ya da sırayla çalıştırır. Telefon, bilgisayar, yazıcı, uydu vb. büsbütün 101010… formundaki sinyallerle iş görür.
Makine lisanındaki kodları öğrenmek, tabir etmek, söylemek çok vakit kaybına yol açtığı için 16’lı yani heksadesimal sayı sistemi kullanılır… 1010 1111 0000 0011 formundaki bir kod heksadesimal sayı dizgesiyle “AF03” olarak söz edilebilir.
Yazılımlarla üretilen makine lisanı kodlarının kimileri açık kaynak kodludur (open source code). Yani X firması bir bilgisayarı çalıştıran yazılımın 10101010… formundaki makine kodlarını sunduğu üzere yazılımın satırlarını da açıkça yayınlar. Linux, Pardus, Android üzere yazılımlar açık kaynaklıdır. İsteyen herkes yazılımı geliştirebilir ya da farklı gayeler için işgörür hale getirebilir.
İKİLİ SAYI PARASI
Bilgisayar lisanları kullanılarak robotlar, makineler, bilgisayarlar yapılabildiği üzere çözülmesi çok uzun vakit alan şifreler de (kripto) üretilebilir. Otomobilinizin anahtarının içindeki entegrede bir şifre (data, data, kod) mevcuttur. Bu kod sinyal olarak otomobilin beynindeki entegreye sarfiyat. Beyin bu şifre ile kendisindeki şifreyi (dijital bilgi) karşılaştırır. Şayet ahenk var ise motoru çalıştırır. Immobiliser (hareketsizleştirici) ismi verilen bu sistemde dijital şifreler kelam mevzusudur.
Yazılımcılığın gelişmesiyle birlikte, 2000’lerden sonra çözülmesi sıkıntı şifreler üretilip çok sayıda bilgisayarda saklanma yoluna gidildi. Sonra bu şifreler sanat yapıtı (tablo, heykel) üzere alınıp satılmaya, ticarete husus edilmeye başlandı.
2008 yılında BINARY DIGIT (İKİLİ SAYI) sözcüğünden BIT kısaltması alındı. Paranın karşılığı olan COIN sözcüğü ile birleştirildi ve BITCOIN kavramı üretildi. BITCOIN kavramını Türkçeye İKİLİ SAYI PARASI olarak çevirebiliriz.
Uçurumdan atlayan bir koyun öbür koyunların da vefatına sebep olur. ŞİFRE biçimindeki emtialar da elden ele geçerek kıymet kazanmaya başladı. 2008 yılında 1 dolara güç alıcı bulan şifre blokları 12 yıl sonra 60-65 bin dolardan alıcı bulmaya başladı.
BITCOIN’den sonra alternative coin (alternatif para) kesimi sürü üzere çoğaldı. Önüne gelen her yazılımcı abuk-subuk isimlerle kripto şifreleri satılığa çıkarmaya başladı.
2021 yılı itibariyle tüm dünyada 5000 – 9000 adet kripto emtia olduğu söyleniyor. 2,2 trilyon dolarlık bir pazar da oluştu. Kontrol yok. Muhatap yok…
Kısa müddette 1-5-10-20-100 kat artan ya da günde yüzde 99 oranında düşen bir sanal şifre borsası(?) kelam konusu. Türkiye’de yaşayan insanlarımıza 30 kadar aracı kurum (komisyoncu, platform, borsa acentesi) binde 1-20 düzeyinde komiteler alarak kripto emtia alım-satımına aracı oluyor.
Alınıp satılan emtiaların hiçbirinin sahibi belirli değil. Ali Veli’ye, Veli Osman’a, Osman Arthur’a satış yapıyor. 5000 kripto emtianın şifrelerini inanın 1 USB diske sığdırmak mümkündür.
Halkın başını karıştırmak için block chain (blok zinciri), veri mining (veri madenciliği), kriptoloji, dağıtık sistem, açık kaynak kod, ekran kartı, daima çalışan bilgisayarlar vb. üzere yağlı laflar (masallar) ortada çok dolaştırılıyor.
“Kripto emtia alın, koşun, varlıklı olun” diyenlerin yüzde 99’u bu işten menfaati olan geçersiz uzmanlardır.
Son kelam: Kripto emtia işi geri kalmış ülkelerin soyulması için kullanılan bir tezgahtır.
Ali Demir Öğretici
