Öğrencilerin çalışma hayatı ile tanışması bakımından yaz stajı epey değerli. Yıllardır üniversite öğrencileri için problem olan staj, pandeminin patlak vermesiyle daha da zorlaştı. Bu süreçte birçok kurum stajyer alımlarını durdurdu ya da kontenjanlarını azalttı. Yasaklar kalktı ancak kimi işletmeler pandemiyi mazeret ederek stajyer almamayı sürdürüyor. Özelikle firmaların uzaktan çalışma modeline geçmesi ve ofislerini daraltması gençlerin staj sıkıntısını daha da büyüttü.
Türkiye Gazetesi’nden Mahmut Özay’ın haberine nazaran, stajı bulan öğrenciler ise türlü türlü zorluklarla tanışıyor. Maddedeki boşluklar yapılan düzenleme ile kapatıldı lakin özelikle büyükşehirlerde birtakım firmalar öğrencilere bir fiyat vermesi gerekirken para talep ediyor. Geçtiğimiz günlerde 6 bin üniversite öğrencisiyle yapılan bir araştırmada “Stajyer fiyatı aldınız mı?” sorusuna iştirakçilerin yüzde 70’i ‘almadım’ dediği öğrenildi.
İşte staja başlayacak gençlere rehber olacak 4 soru:
1- FİYAT ALINIR MI?
Stajda firmaların belirli bir fiyat vermesi mecburî. Stajyerlikte ödenecek para hesaplanırken tek kriter aylık minimum fiyatın net meblağı. Bunun üzerinden sayı çıkarılıyor. Lise ve üniversite öğrencileri için kendi içinde farklı ayırımları kelam konusu. Zarurî staj için lise öğrencilerine ödenecek fiyat şayet çalışılan iş yerinde işçi 20 ve üzeri ise 1.276 TL ödenir. 20 çalışanın altında olan yerlerde ise lise stajyerlerine ödenen fiyat 640 lira. Zarurî üniversite stajı için ise bu fiyat 1.490 TL… Minimum fiyatta yıl içinde değişiklik olması hâlinde, bu artışlar birebir oranda öğrencilerin fiyatlarına yansıtılır.
2- SİGORTA YATAR MI?
Yönetmelik gereği zarurî staj ekseriyetle 30 gün. Bu müddette sigortalar rektörlük tarafından ödenir. Sigortasız staj yapan öğrencilerin stajları geçersiz sayılır. Staj mühletleri emeklilikte hesaba katılmıyor. Zira çıraklık ya da stajyerlik devrinde emeklilik primi ödenmiyor, yalnızca iş kazası, meslek hastalığı ve genel sıhhat sigortası primleri ödeniyor. Buna da staj sigortası deniyor. Burada gaye, işletmelerde staj gören öğrencilerin oluşabilecek kaza yahut hastalıklara karşı müdafaa sağlanması.
3- DEVAM MECBURÎ MU?
Stajlar, üniversite akademik takvimdeki ders ve imtihan periyotları dışında kalan günlerde yapılır. Staj yapılan iş yerinin hafta sonları da faaliyette olması durumunda belgelemek koşuluyla öğrenci hafta sonu da staj yapabilir. Devam zaruriliği var.
4- DEFTERDE NE OLMALI?
Öğrenci, staj mühleti boyunca, kendisine verilen programa nazaran yürüttüğü çalışmaları staj evrakına günü gününe not eder. Öğrenci, staj yaptığı iş yerinin yetkilisine defterin her sayfasına kaşe bastırarak ve imzalatarak onaylatır.
DENEYİM İSTİYORLAR
* Gökber Söğüt: İstanbul’da güzel bir yerde staj buldum lakin maddi zorluklardan ötürü gitmem mümkün değil. Orada yaşayan bir akrabam olmadığı için maalesef ne yapacağımı bilmiyorum.
* Yiğit Uç: ‘Staj Fiyatı Talep Etmeme Formu’ diye bir şey imzalattılar. Üniversiteyi bitirip diplomayı almak için mecbur kabul ettim.
* Damla Sönmez: Staj fiyatlarımız diploma alınca ödenecek dediler ancak aylar geçti bir şey yatmadı. Daha tuhaf olanı birkaç yere müracaatta bulundum benden tecrübe istediler.
