Yasal Sultan Süleyman’ın Viyana Seferi’ne giderken yaptırdığı, moloz ve çöp yığınları içinde mukadderatına terk edilen tarihi köprüye, Esenyurt Belediye Lideri Kemal Deniz Bozkurt sahip çıktı. Köprünün bakımı ve onarımı için başlatılan çalışma, 500 yıllık tarihi köprüden hiç kimsenin haberinin olmadığını da ortaya çıkardı. Ne İstanbul 1 Numaralı Kültür Varlıklarını Müdafaa Bölge Heyeti Müdürlüğü’nde ne de Kültür Bakanlığı’nın envanterinde hiçbir bilginin bulunmadığı köprü, yapılan müracaat ile tescil altına alındı.
Yasal Sultan Süleyman tarafından 16. yüzyılda yaptırıldığı varsayım edilen, fakat moloz ve çöp yığınları içinde bahtına terk edilen Esenyurt’taki tarihi Viyana Köprüsü’ne, Esenyurt Belediye Lideri Kemal Deniz Bozkurt sahip çıktı.
Esenyurt Belediyesi ve İBB Kültür Varlıkları Daire Başkanlığı’nın, köprünün onarımı için başlattığı ortak çalışma, 500 yıllık köprünün ne Muhafaza Konseyinin ne de Kültür Bakanlığı’nın envanterinde bulunmadığını da ortaya çıkardı. Yapılan müracaat ile İstanbul 1 Numaralı Kültür Varlıklarını Müdafaa Bölge Heyeti Müdürlüğü’ne tescil ettirilen köprü, uzman bir grubun dayanağıyla restore edilip, ziyaret edilebilir hale getirilecek.
ÜZERİNE BETON ATILMIŞ
Mukadderatına terk edilen köprü, hiçbir kurum tarfından görülmediği üzere üstü de beton atılarak düzleştirilmiş. Çöp yığınlarının içinde bir başına bırakılan tarihi köprüyü gün yüzüne çıkartmak için harekete geçen Esenyurt Belediye Lideri Kemal Deniz Bozkurt, kültür mirasına sahip çıkmanın kendileri için bir vazife olmanın ötesinde, tarihi de bir sorumluluk olduğunu söyledi.
“Bu köprü, bizim için çok pahalı bir kültürel miras” diyen Lider Bozkurt, “500 yıllık bu mirası, maruz bırakıldığı mevcut halinden kurtarmak, restore edip gelecek nesillere aktarmak bizim için vazife olmanın ötesinde tarihî de bir sorumluluk. Arkadaşlarımız, köprüye ait çalışma başlattıklarında, köprüye dair hiçbir dataya ulaşamadılar. Muhafaza Konseyi olsun, Kültür Bakanlığı olsun hiçbir yerde kayıt ya da bilgi yok. Moloz ve çöp yığınları içinde bir başına bırakılan bu kültür mirasından kimsenin haberinin olmaması da dikkate paha bir diğer nokta. Öncelikle köprünün tescil altına alınmasını sağladık, sonraki adımda ise bakım ve onarım var. Arkadaşlarımız, ilgili kurumlarla görüşmelerini sürdürüyorlar. Yüzlerce yılı geride bırakıp bugüne ulaşan kültür mirasımıza, hak ettiği bedeli verip gelecek nesillere ulaşmasını sağlayacağız” diye konuştu.
VİYANA SEFERİ SIRASINDA YAPILDIĞI İDDİA EDİLİYOR
Esenyurt’u ikiye bölen, Cihan Mahallesi’ndeki Haramidere üzerinde yer alan tek gözlü tarihi köprünün, 1529’da gerçekleşecek olan 1. Viyana Kuşatması’na hazırlanan Yasal Sultan Süleyman tarafından 1527 yılında yaptırıldığı düşünülüyor. Yasal Sultan Süleyman’ın sefere giderken kullandığı tarihi Viyana Yolu da bu köprü üzerinden devam ediyor.
MİMAR SİNAN KÖPRÜSÜ VE KAPI AĞASI KÖPRÜSÜ İLE TIPKI DEVRİN İZLERİNİ TAŞIYOR
Köprünün bir gibisi tekrar Haramidere üzerinde bulunuyor. “Kapı Ağası Köprüsü” olarak bilinen dört gözlü bu köprünün de tıpkı yıllarda, Büyükçekmece’deki Mimar Sinan Köprüsü üzere Yasal Sultan Süleyman tarafından Mimar Sinan’a yaptırıldığı kestirim ediliyor.
“ÇEŞMELERİMİZDEN DE SU AKACAK”
Lider Bozkurt, Viyana Köprüsü’nün yanı sıra ilçenin iki farklı mahallesinde bulunan tarihi çeşmelerin de restore edileceğini aktardı.
İstanbul’daki iki kaz figürlü çeşmeden birisi olan Kıraç’taki Kazlı Çeşme ile ilçenin eski ismini taşıyan Ekşinoz Çeşmesi’nin de bakıma alınacağını belirten Bozkurt, “İlçemizde bulunan tüm tarihi yapıtlara gözümüz üzere bakacağız. Tarihi çeşmelerimizi restore ederek sularının tekrar akmasını sağlayacağız. Bunların yanı sıra Esenyurt hudutları içerisinde bulunan ve bahtına terk edilen Bizans sarayı Aretas’ın kalıntıları ile yeniden tıpkı periyottan kaldığı düşünülen hamam kalıntılarını da muhafazaya alacağız” dedi.
“YAPIM TEKNİĞİ MİMAR SİNAN’IN YAPITLARI İLE BENZERLİKLER TAŞIYOR”
Köprü üzerinde incelemelerde bulunan İBB Kültür Varlıkları Daire Başkanlığından Mimar Meryem Doğutan ve Sanat Tarihçisi Zeynep Hatice Kurtbil tarafından hazırlanan raporda, köprünün üretim tekniğinin, Mimar Sinan’ın 16. yüzyılda Küçükçekmece ve Büyükçekmece gölleri ortasında inşa ettiği köprülerle benzerliğine dikkat çekilerek, birebir periyoda ilişkin olabileceği söz edildi.
Raporda, köprünün tarihçesine ait şu bilgilere de yer verildi:
“Büyükçekmece gölünün doğusunda, eski İstanbul-Rumeli kervan yolu üzerinde yer alan köprünün hangi tarihte ve kim tarafından yapıldığı bilinmemektedir. 14 Eylül 1509 zelzelesi ve 20 Eylül 1560 su taşkınları büyük tahribata neden olmuş, göllere akan sular taşmış ve kıyılarını su basmıştır. Büyükçekmece, Küçükçekmece ve Silivri köprülerinin bu devirde yıkılmış olduğu, daha sonra kargir olarak yenilendikleri bilinmektedir. Köprünün de bu tarihlerde asıllı bakım-onarım görmüş olabileceği olasıdır.
Köprü, küçük ölçekte pak bir işçilikle, muntazam kesme taşlardan tek gözlü olarak inşa edilmiştir. Köprünün açıklığı 8 metre, genişliği 5 metre civarındadır. Üzerinden geçen yol ise yaklaşık 30 metre uzunluğundadır. Dere çukurunun orta noktasında, açıklığı geçen kemerin her iki yanında sıralanan on bir adet muntazam kesme taş ve kemerin en üst noktasına yerleştirilen bir yüzünde rozetli kilit taşı bulunmaktadır. Köprünün üzerine yakın periyotta beton dökülerek yerin düzleştirildiği anlaşılmaktadır. Köprü, günümüzde sağlam bir durumda olup hala TEM’in yan tarafındaki Atatürk Bulvarı’nın Sanayi Caddesi’ne ilişki yolu olarak kullanılmaktadır.”
